‘Utu’ heet de nieuwe cd van het Finse Värttinä, een groep die aanvankelijk bestond uit de zusjes  Sari en Mari Kaasinen. Ze groeiden in het dorp Rääkkylä in zuid Finland (Karelië) en startte in 1983 met het voordragen van Karelische gedichten. Een jaar later zongen ze deze poëzie als duo Tsupukat, wat hun een prijs oplevert. De zusjes Kaasinen (waarvan alleen nog Mari Kaasinen in Värttinä zingt) studeerden aan de Sibelius Academie in Helsinki en vormde uiteindelijk de groep Värttinä, uitgebreid met nog een extra zangeres en begeleidende musici.

Op ‘Utu’ (hun 14de cd) horen we een aaneenschakeling van bijzonder fraai geschreven stukken die authentiek klinken. De vele harmonische en ritmische verschuivingen geeft subtiliteit, originaliteit en bezorgt de muziek diepgang, terwijl het toch allemaal logisch en toegankelijk blijft klinken. Briljant gedaan! De meeste liedjes zijn geschreven door Matti Kallio, de accordeonist en keyboard speler van Värttinä, op teksten van (vooral) Mari Kaasinen die handelen over heldendaden en magische gebeurtenissen, gebaseerd op oude Karelische gedichten.

Opmerkelijk is de frisse, spatzuivere en gefermenteerde samenzang van de zangeressen Mari Kaasinen, Susan Aho en Johanna Virtanen die niet alleen zeer herkenbaar is, maar ook klinkt als ’n eenheid met perfecte harmonie; gebaseerd op de runo zang, zo kenmerkend voor Karelië. Zang die zich onderscheidt door heldere (soms nasale) stemmen, met snijdende harmonieën die enigszins lijken op de Bulgaarse variant, zoals die werd ontwikkeld door de musicus Philip Koutev, midden vorige eeuw en de naam Les Vois Mystery Voix Bulgare kreeg van de Zwitserse etnomusicoloog Marcel Cellier (in ’80).

Op ‘Utu’ speelt naast Matti Kallio ook de bassist Hannu Rantanen plus vijf gastmusici waarvan Wimme Saari, yoik zanger uit Samiland, (noord Finland) de bekendste is. Sallant detail; Henk Hofstede (van de Nits) schreef het korte liedje Suruni Suuri/My Great Sorrows.

  • Värttinä: ‘Utu’ (RockAdillo/Music&Words)

© Mattie Poels.