De laatste cd van de Turkse zangeres Aynur Doğan, ‘Rewend‘ (Nomade) komt uit 2010 en is een exposé van muziek uit Koerdistan: dat zich uitstrekt van Oost Turkije, Noord Syrië, Armenië, Noord Irak tot aan Noord Iran. Aynur zingt met prachtig souplesse, gemak en vol overtuiging traditionele melodieën. Haar stem klinkt trots, oprecht en aangrijpend.

Met name in de Armeens aandoende melodie ‘Xewn’ (Droom), waarin ze breekbaar zingt met harpbegeleiding. Onvergetelijk mooi.

Op ‘Rewend’ wordt Aynur bijgestaan door vakbekwame musici die hun instrument uitmuntend beheersen. De arrangementen zijn lucide en fris. De subtiele ornamenten, die zo belangrijk zijn voor de Koerdische muziek, worden door haar begeleiders voortreffelijk neergezet en bieden een inspirerende begeleiding. Dat heeft zijn weerslag op de zang kwaliteit van Aynur die mede hierdoor prachtig schittert. Opvallende begeleidingsinstrumenten zijn de duduk: het Armeense dubbelriet instrument en de kemence: rechtop bespeelde viool. Deze instrumenten hebben een opmerkelijk sereen timbre waarmee de ziel van de Koerdische muziek wordt geraakt. Daarnaast horen we (bas)gitaar, drums, de tapan: grote tweezijdig bespeelde trommel en de daf: handtrommel en zelfs de piano krijgt een spitsvondige rol in het openingslied ‘Rewend’, geschreven door Aynur, waarmee ze bewijst niet alleen een voortreffelijke zangeres te zijn, maar ook prima componiste.

Aynur Doğan wordt geboren in 1975 in Çemişgezek. Ze studeert in Istanbul en brengt in 2002 haar debuut cd uit met Turks/Koerdische liedjes. ‘Keçe Kurdan’ (Koerdisch Meisje/2004) heet haar 2de cd waarmee ze internationaal doorbreekt. In Turkije vertegenwoordigd ze met deze cd de Koerdische muziek. Bovendien zingt ze een Koerdisch liedje in de film ‘Gönül Yarasi‘ (zie You Tube onder). Een unicum in een land waar de Koerdische bevolking wordt onderdrukt. In Nederland trad Aynur al enkele keren op. Tijdens het North Sea Jazz Festival en samen met het Nederlands Blazers Ensemble in 2006. Dit jaar (2012) zagen we haar in een dubbelconcert met de Turkse zangeres Sevval Sam.

Koerdische muziek wordt mondeling overgeleverd en is van groot belang voor saamhorigheid, aangezien Koerdistan geen (erkend) land is. De bevolking is door de onderdrukking steeds op de vlucht en neemt hun muziek mee. Koerdische liederen handelen over alledaagse zaken zoals liefde, werken op het land, geboorte (van een schaap) en begrafenis. Alom bekend zijn de gedichten over prins Saladin (12de eeuw). Hij wordt geëerd in de epische liederen en houdt de geschiedenis van Koerdistan levend. De stem, en daarmee de teksten/gedichten, zijn het belangrijkste binnen de Koerdische muziek die overwegend modaal is. Veel gebruikte begeleiding instrumenten zijn de doozela (dubbelriet, lijkend op de zurna), duduk (hobo), shimsal (ney; hese fluit), tenbur (saz), de kemenche (viool), de ûd (Arabische luit) en de santur (zither).

  •  Aynur Doğan: ‘Rewend’ (Dest Music Production)

© Mattie Poels.