Albanië heeft een rijk muzikaal verleden dat door de Ottomaanse bezetting en de dictatuur, tot eind jaren ’90, jarenlang gecultiveerd is gebleven. Elke streek kent zijn eigen variaties, instrumenten en (polyfone) zang. Het Ensemble Tirana brengt op hun album ‘The Bridges That Links Time’ een innemend exposé van de Albanese muziekcultuur.

English version below

De muziek van Albanië kun je ruwweg verdelen in Noord- en Zuid-Albanese muziek. In het noorden klinken de Heroïsche liedjes (de Rapsodi Kresniké) met teksten over 15de-eeuwse helden die vochten tegen de Turken. Begeleid op de één-snarige viool (lahuta) of de cifteli: een 2-snarig instrument dat enigszins lijkt op de Turkse saz, waarbij soms ook de ‘drone‘ hoorbaar is. Een liggende gezongen toon, weemoed versterkend (zoals in ‘Kendon bylbyli‘). Eveneens horen we kenmerken van de Bosnische sevdalinka (levenslied) doorklinken in sommige Noord-Albanese muziek. In het zuiden daarentegen is het vooral de meerstemmigheid die bepalend is. Er klinken snijdend en schurende  harmonieën, drie- of vierstemmig, die nog eens extra melancholisch worden versterkt doordat de melodie aan het einde van elke zin naar beneden afbuigt. Alle muziek in Albanië heeft een orale traditie, van generatie op generatie worden de liedjes gezongen en gespeeld en zijn niet opgeschreven.

Het Ensemble Tirana, opgericht in 1994, bestaat uit zes fantastische zangers. Ze komen uit diverse delen van Albanië waardoor ze muzikaal heel het land vertegenwoordigen. Iets soortgelijks vinden we terug op ‘The Bridges That Links Time’ waar repertoire op staat uit heel Albanië, met zelfs een lied uit Zuid-Italië van de Arbëreshë Albanezen die daar sinds de 15de eeuw wonen. Al deze stijlen vinden we terug op dit album en maakt van ‘The Bridges That Links Time’ een gevarieerde cd. De meeste stukken worden a capella gezongen, zowel een- als meerstemmig, een enkele keer met begeleiding van cifteli of fluit. De zangers hebben krachtige stemmen, een enorme impact en klinken meerstemmig als een imposant vlechtwerk met bijzonder vibrato, gelardeerd met uitroepen. Muziek met een buitengewone diepgang die wellicht niet door iedereen gewaardeerd wordt. Maar wie zich een beetje verdiept in de geschiedenis van het land en de eeuwenoude teksten over de natuur, liefde of onderdrukking leest in het bijgeleverde boekje, slaat met gemak een brug tussen het verleden en het heden.

English version

Albania, a country with a rich musical heritage. Every region has it’s own musical variations, instruments and (polyphonic) singing. On the album ‘The Bridges That Links Time’ the Ensemble Tirana takes you back to the old Albanian music culture.

You can split the music of Albanian into Northern and Southern music. In the North we hear heroic songs (the Rapsodi Kresniké) with lyrics from the 15th century about heroes fighting against the Turkish occupation. Accompanied by the one string violin (lahuta) or the cifteli: a two string instrument that sounds like the Turkish saz, sometimes assisted by the ‘drone’. A one-note-singing tone that improves the sadness of the melody. There are also characteristics of the Bosnian sevdalinka songs in the North Albanian music. Determining in the South it’s the harmony singing. The three or four voices sing the unusual harmonies with low curved voice at the end of every sentence which makes the melody even more sad. All the music is sung and played from generation to generation and not been written down.

The six vocalists of the Ensemble Tirana started in 1994. They come from all over Albanian and represent the whole country. Similar like this album ‘The Bridges That Links Time’ with music from all over Albanian and even one song from South Italy from the Arbëreshë Albanian people who live there since the 15th century. We’ll find it all on this record which makes it a varied one. Most of the pieces are sung a capella, solo as well as in harmony singing: a few accompanied by cifteli or flute. The singers have power full voices with a enormous impact. They sound impressive with remarkable vibrato and larded with shouts. Music with in-depth, maybe not estimated by everyone. But those who look at the land’s history and read the lyrics in the album textbook, will easily understand the heart of this wonderful music!

  • Ensemble Tirana: ‘The Bridges That Links Time’ (Frea Records/Music&Words)

Photo Ensemble Tirana; Charlie Crooijmans @Sfinks Antwerpen

© Mattie Poels.